Enginn verður spurður hvort hann vill þiggja næstu kynslóð RNA bóluefna

Verið er að þróa nýja tegund bóluefna þar sem RNA myndi taka sem far með vírusum og smitast milli manna án þeirrar vitundar eða vilja. Þetta er ekki vísindaskáldsaga. Lögum var breytt í Bandaríkjunum á síðasta ári til að ryðja brautina fyrir þessa nýju gerð bóluefna. Tvö fyrirtæki hafa þegið milljónir dollara til þróunar bóluefnanna frá alríkisstjórninni. Rannsókn sem lofar góðu var gerð á hömstrum með covid veirunni (SARS-CoV-2). Á undirbúningsstigi er fyrsta fasa klínísk rannsókn á mönnum.

Mikill áhugi er á þessari nýju tækni bóluefna hjá stjórnvöldum og hernum vestra. Meðal þess sem bóluefninu er talið til tekna er að viðhorf almennings til efnanna og hvort einstaklingur hefur hug á að þiggja efnið eða hafna því kemur ekki til með að skipta máli. Um það fær hann engu ráðið. Telji stjórnvöld (eða WHO eftir breytingar á reglugerð og tilkomu faraldurssáttmálans sem færir ákvörðun um sóttvarnir frá þjóðunum til stofnunarinnar) ástæðu til að bólusetja almenning þá mun það ganga eftir óháð viðhorfum einstaklinga til bóluefna eða vilja þeirra til að þiggja efnin.

Að fenginni reynslu með mRNA bóluefnin kann einhver að spyrja; Hvað getur farið úrskeiðis?

Mikilvægt að foreldrar hafi á sér andvara gagnvart einhverfu

Rannsóknir staðfesta að snemmgreining barna með röskun á einhverfurófi (ASD – autism spectrum disorder) ásamt viðeigandi meðferð sé mikilvægasta markmiðið á sviði einhverfu. Þrátt fyrir vaxandi þekkingu virðist enn vera töf á greiningu ASD hjá mörgum börnum sem dregur úr gagnsemi meðferðar.

Talið er að einhverfa skýrist að mestu út frá erfðum. Því kemur mjög á óvart þegar rannsókn leiðir í ljós að meðal afkvæma rotta sem sprautaðar voru með covid mRNA efnunum á meðgöngu greindust einkenni einhverfu. Augljóslega eru rottur ekki menn og útilokað að gefa sér að efnið valdi hliðstæðum skaða hjá mannfólkinu og rottum.

Þar sem fyrstu börnin, eftir að farið var að nota covid mRNA bóluefnin, komu í heiminn um og upp úr áramótunum 2021/2022 er mikilvægt með tilliti til niðurstaðna rannsóknarinnar að foreldrar barna sem fæðst hafa mæðrum sem voru covid bólusettar á meðgöngu hafi á sér andvara nú þegar börnin eru að verða tveggja ára gagnvart hugsanlegri röskun á einhverfurófi. Mikilvægt er að hafa í huga að klínískar rannsóknir á áhrifum covid mRNA bóluefnanna á verðandi mæður og afkvæmi áttu sér ekki stað eða í mjög takmörkuðum mæli áður en neyðarheimild var veitt til notkunar efnanna.

Áður en neyðarleyfi fyrir mRNA efni Pfizer var gefið út eftir einungis 7 mánaða klínískt rannsóknarferli hafði ekkert bóluefni fengið leyfi sem ekki hafði undirgengist að minnsta kosti 4 ára ferli. Fyrir daga covid bóluefnanna hafði tímalengd þriðja fasa klínískra rannsókna mælst að meðaltali 10 ár.

Fyrrverandi sóttvarnalæknir, Þórólfur Guðnason, gerði engan fyrirvara þegar hann hélt nær óreyndum covid mRNA bóluefnunum að verðandi mæðrum sem og öðrum landsmönnum. Klippan er úr grein hans í Læknablaðinu frá 2018 þar sem hann fjallaði um „Árangur og mikilvægi bólusetninga“. Hér fara á eftir nokkur atriði úr grein Þórólfs:

• Fá lyf undirgangast eins viðamiklar og strangar rannsóknir hvað öryggi og árangur varðar og bóluefni.
• Áður en bóluefni eru tekin í notkun eru þau rannsökuð hjá mörg þúsund einstaklingum til að kanna árangur þeirra og öryggi.
• Rannsóknirnar geta misst af sjaldgæfum aukaverkunum og því er fylgst náið með hugsanlegum aukaverkunum bóluefnanna eftir að þau hafa verið tekin í almenna notkun.
• Með þessu móti er hægt að finna mjög sjaldgæfar aukaverkanir og endurmeta notkun bóluefnanna.

Með vísan til ummæla Þórólfs um hugsanlegt endurmat á notkun bóluefna með tilliti til aukaverkana sem fram koma eftir að bóluefni hafa verið tekin í notkun er með öllu óskiljanlegt að notkun mRNA efnanna skuli ekki hafa verið endurmetin þegar fyrir liggja þúsundir rannsókna sem staðfesta skaðsemi efnanna að ekki sé minnst á þá hundruði landsmanna sem hlotið hafa ótímabæran dauðdaga fyrir tilverknað efnanna.

Almenningur í austur Evrópu feti framar

Eins og taflan sýnir var áhugi eldri borgara í austur Evrópu á vetrarbólusetningu gegn Covid-19 hverfandi meðan 25% til 45% eldri borgara á Íslandi þáði bóluefnið. Því er forvitnilegt að skoða hvort lítil þátttaka í bólusetningum fyrrum austantjalds landa í vetur hafi verðlaunast með lægra hlutfalli umframdauðsfalla á síðustu vikum ársins en á Íslandi.

Línuritið, sem er af vef World in Data, sýnir þróun umframdauðsfalla í Ungverjalandi, Slóveníu og Slóvakíu ásamt Íslandi á árinu 2023. WID notast við meðaltal áranna 2015 til 2019 við útreikninginn og tekur ekki tillit til mannfjöldaþróunar. Umframdauðsföllin á Íslandi í desember dugðu til Evrópumets.

Engum blöðum er um það að fletta að dugnaður embættis landlæknis við að halda mRNA bóluefnunum að eldri borgurum skilaði sér í hærra hlutfalli umframdauðsfalla á Íslandi en hjá löndunum í austur Evrópu.