Hrikalegur slóði mistaka

Við Helgi vekjum í Morgunblaðinu í dag athygli á harðri gagnrýni formanns læknafélagsins á störf Ölmu D. Möller fyrrverandi landlæknis sem gegndi embættinu frá árinu 2018 þar til hún settist í stól heilbrigðisráðherra um síðustu áramót.

Formaður lækna gagnrýnir heilbrigðisráðherra

Formaður læknafélagsins harmar þá stöðu sem upp er komin í krabbameinsmeðferðum hér á landi þar sem biðlistar lengjast og fólk hefur jafnvel þurft að leita út fyrir landsteinana til að fá viðeigandi meðferð. Telur hún að heildarsýn yfir heilbrigðiskerfið hér á landi vanti algjörlega og að hluta vandans megi rekja til þess. „Mér finnst sorglegt að fá þær fréttir að við séum komin í þá stöðu að þurfa að senda fólk utan í meðferð sem á sjálfsögðu að vera í boði hér“ sagði formaðurinn. Stefnuleysið gengur ekki lengur og „ef maður hefur ekki yfirsýn yfir þá getur maður misst bolta. Það er farið að gerast þarna og það mun gerast víðar á komandi árum ef við ætlum að halda áfram að ýta þessu verkefni á undan okkur og ekki takast á við það“ sagði formaður læknafélagsins.

Engum dylst að hörð gagnrýni formannsins á stöðu og þróun heilbrigðiskerfisins beinist að megninu að störfum Ölmu D. Möller fyrrverandi landlæknis sem gegndi embættinu frá árinu 2018 þar til hún settist í stól heilbrigðisráðherra um síðustu áramót. Að heilbrigðisráðherra sé gagnrýndur af formanni læknafélagsins með jafn afgerandi hætti og gert er í viðtalinu kemur ekki á óvart þar sem trúverðugleiki lækna hefur dalað meðal landsmanna á liðnum misserum. Ljóst er að vöntun á geislafræðingum við Landspítalann á þátt í lengingu biðtíma eftir krabbameinsmeðferð. Það er óviðunandi staða sem aðilar verða að ná samkomulagi um að lagfæra. En það er miður að formaður læknafélagsins hafi farið út af sporinu í viðtalinu þegar hann skýrir ófullnægjandi stöðu meðferðar  krabbameinssjúklinga með vísan til hratt vaxandi meðalaldurs þjóðarinnar. Sú skýring heldur ekki vatni þar sem meðalaldur þjóðarinnar hafði í ársbyrjun lengst um 0,5 ár (1,3%) frá 2021 og getur því ekki skýrt fjölgun nýrra tilfella krabbameina um 22% og 48,5% hækkun kostnaðar vegna leyfisskyldra lyfja.

Raunalegt er að sjá formann læknafélagsins bætast í hóp stjórnenda Landspítala sem skýra óviðunandi bið krabbameinssjúkra eftir meðferð með vísan til lengri meðalaldurs landsmanna. Enginn nefnir aðalástæðu lengri biðtíma eftir meðferð og hækkun kostnaðar vegna leyfisskyldra lyfja sem er að sprenging hefur orðið í fjölgun krabbameina frá bólusetningu landsmanna gegn Covid á árinu 2021.

Þær gríðarlegu áskoranir sem formaður læknafélagsins vísar til í viðtalinu felast ekki síst í nauðsyn viðhorfsbreytingu stjórnenda. Læknar ásamt stjórnendum Landspítalans og Krabbameinsfélagsins verða að rjúfa þögnina um skaðsemi bóluefnanna. Þeir eiga ekki lengur að kóa með fyrrverandi landlækni og afneita augljósum staðreyndum. Forsenda þess að tekið verði markvisst á vanda krabbameinssjúkra er að horfst sé í augu við afleiðingarnar af bólusetningu 80% landsmanna með svo til óreyndum bóluefnum sem að auki byggðu á nýrri tækni. Traust er grunnstoð heilbrigðiskerfisins. Þegar traustið brestur, brestur allt. Læknar, stjórnendur og ráðherrar verða að skilja að traustið byggist á sannleika – ekki á þögn eða undanbrögðum.

Við erum að horfa á afleiðingar af stærstu læknamistökum Íslandssögunnar.

Höfundar:

Þorgeir Eyjólfsson eftirlaunaþegi

Helgi Örn Viggósson hugbúnaðarsérfræðingur