Þetta eru ekki tölfræðileg frávik – þetta er faraldur

Við Helgi fjöllum í Morgunblaðinu um ógnvekjandi tölur Krabbameinsfélagsins sem sýna mikla fjölgun nýgreininga krabbameins á árinu 2024 og hvers vegna ekki er unnt að skýra fjölgunina með mannfjöldabreytingum og hækkandi meðalaldri eins og stjórnendur Landspítalans gera. Greinin fer í heild sinni hér á eftir:

Ekki til fyrir lyfjum og bið eftir geislameðferð tvöfalt lengri en ráðlögð

Afleiðingar fjöldabólusetninganna með Covid efnunum koma fram af vaxandi þunga með hverju árinu. Óvíða þáðu hlutfallslega fleiri bólusetningu en hér á landi. Því er ekki að undra að Ísland skipist ár eftir ár í hóp þeirra þjóða Evrópu sem hæst hafa hlutfall umframdauðsfalla. Staða landsins fellur að niðurstöðum margra rannsókna sem greina fylgni á milli bólusetningarþekju þjóða og umframdauðsfallanna. Japanskir vísindamenn fjalla um hugsanlegt orsakasamband í grein í fagtímaritinu JMA Journal. {1]

Á árinu 2024 greindust 22% fleiri ný tilfelli krabbameins en á árunum 2020 og 2021. Nýgreiningum krabbameins í brjósti kvenna fjölgaði á sömu árum um 14% og krabbamein í blöðruhálskirtli um 33% samkvæmt tölum í gagnagrunni NORDCAN [2] og á vef Krabbameinsfélagsins {3]. Þetta eru ekki tölfræðileg frávik – þetta er faraldur.

Í fræðigrein vísindamanna hjá Rannsóknarsetri - Krabbameinsskrá í Læknablaðinu 2024 er sett fram spá [4] um að á árinu 2040 verði fimm ára meðalfjöldi nýrra krabbameinstilfella á Íslandi allt að 2.903 sem yrði fjölgun um 57% frá árslokum 2022. Hækkun hlaupandi fimm ára meðaltalsins á fyrstu tveimur árum 18 ára spátímabilsins um tæp 11% er sterk vísbending um að spáin um 57% fjölgun frá árinu 2022 til ársins 2040 raungerist mun fyrr.

Í svari Landspítalans við fyrirspurn Krabbameinsfélagsins frá í vor um bið eftir krabbameinsmeðferðum kom meðal annars fram að bið eftir geislameðferð við sumum krabbameinum væri mjög löng, einkum bið eftir geislameðferð við krabbameini í brjóstum og blöðruhálskirtli. Á vef Krabbameinsfélagsins er staðan sögð sláandi: „Í mörgum tilvikum er biðin eftir geislameðferð tvöfalt lengri en það sem hingað til hefur talist ásættanlegur hámarksbiðtími. Of langur biðtími skerðir lífsgæði sjúklinga og fjölskyldna þeirra og veldur miklu álagi og streitu fyrir utan að lengja veikindaferli. Biðtími getur einnig haft neikvæð áhrif á batahorfur sjúklinganna og dregið úr árangri krabbameinsmeðferðar.“

Í aðdraganda afgreiðslu fjárlaga var aukning á nýgreiningum krabbameina skýrð af stjórnendum Landspítalans með mannfjöldabreytingum og hækkandi meðalaldri. Fjölgun landsmanna um 8,7% frá 2021 og lenging meðalaldurs um 0,3 ár skýrir ekki aukningu á nýgreiningum krabbameina á liðnum misserum og 48,5% útgjaldavöxt ríkissjóðs vegna leyfisskyldra lyfja. Í umsögn stjórnenda spítalans við frumvarp til fjárlaga þar sem greint er frá fjárvöntuninni er ekki einu orði vikið að hinni raunverulegu ástæðu fyrir fjölgun á nýgreiningum krabbameina þ.e. fjöldabólusetningum landsmanna með Covid bóluefnunum. Það hlýtur að vera undarleg staða fyrir stjórn Landspítalans að geta ekki fjallað af hreinskilni á fundi fjárlaganefndar um fjárvöntun spítalans til lyfjakaupa þar sem vandamálið má m.a. rekja til ákvarðana fyrrverandi landlæknis og núverandi heilbrigðisráðherra. Afleiðing þess að geta ekki greint fjárlaganefndinni frá hinni raunverulegu ástæðu mikillar fjölgunar illkynja meina bitnar á krabbameinssjúklingum sem auk heilsubrestsins og því sem honum fylgir þurfa nú að hafa áhyggjur af hvort þeir verði handvaldir til lyfjameðferðar.

Lofa ber baráttu Krabbameinsfélagsins fyrir bættri meðferð krabbameinssjúkra innan heilbrigðiskerfisins. En óneitanlega er það kaldhæðnislegt að félagið eigi allt undir jákvæðum viðbrögðum heilbrigðisráðherra sem í fyrra embætti sem landlæknir var lykilgerandi í fjöldabólusetningu landsmanna með óreyndum Covid bóluefnum sem niðurstöður hundruða rannsókna staðfesta að hafi valdið mikilli fjölgun nýrra tilfella krabbameina.

Höfundar:

Þorgeir Eyjólfsson eftirlaunaþegi

Helgi Örn Viggósson hugbúnaðarsérfræðingur

Heimildir:

1. https://www.jmaj.jp/detail.php?id=10.31662%2Fjmaj.2024-0298
2. https://nordcan.iarc.fr/en
3. https://www.krabb.is/krabbamein/tolfraedi/toflur
4. https://www.laeknabladid.is/tolublod/2024/0708/nr/8701

 

Veikindafjarvistir víðar en hjá Reykjavíkurborg

Oddviti Sjálfstæðisflokksins í borgarstjórn Reykjavíkur greinir frá áhyggjum af veikindafjarvistum starfsmanna borgarinnar á forsíðu Mbl. En oddvitanum yfirsést þegar hann telur ástæðu veikindafjarvistana einskorðast við starfsumhverfi og alvarlegan stjórnunarvanda hjá borginni. Skaðlegar afleiðingar fjöldabólusetninganna gegn Covid sjást víðar en hjá starfsmönnum Reykjavíkurborgar. Aukið álag á sjúkrasjóði verkalýðsfélaganna í kjölfar bólusetninganna leyndi sér ekki . Hlutfall landsmanna á endurhæfingarlífeyri hjá Tryggingastofnun var tvöfalt hærra á árinu 2024 en að meðaltali á árunum 2020 til 2022. Mikil veikindi meðal starfsmanna Reykjavíkurborgar er enn ein vísbendingin um skaðsemi bóluefnanna. Telja verður að áætlun stjórnenda Reykjavíkurborgar um veikindakostnað á yfirstandandi ári sé óraunhæf nema þá að þeim sé kunnugt um að í farvatninu sé áður óþekkt læknismeðferð við skaðlegum áhrifum bóluefnanna.

 

Hlutfall innflytjenda hækkað mest á Íslandi

Frá 2016 hefur hlutfall innflytjenda hækkað um 8,5 prósentustig á Íslandi. Næst mest var hækkunin í Þýskalandi eða 7,0 prósentustig. Angela Merkel, fyrrverandi kanslari Þýskalands, hefur nú beðið landa sína afsökunar á að hafa opnað landið fyrir innflytjendum án þess að spyrja þjóðina álits. Þriðja mesta hækkunin á síðustu 10 árum er 6,3 prósentustig í Írlandi. Á Norðurlöndum hækkaði hlutfall erlendra mest í Svíþjóð á tímabilinu eða um 3,6 prósentustig. Íslenska þjóðin, sem var ekki frekar en sú þýska spurð álits á þróuninni, er með annað hæsta hlutfall íbúa af erlendu bergi meðal Evrópuþjóða eða 21% á eftir Írum sem eru með 22,6%. Mannfjöldaspá Hagstofu Íslands gerir ráð fyrir að landsmenn af innlendu bergi brotnir verði í minnihluta fyrir 2045.

Davíð Oddsson kallar eftir afsökunarbeiðni Bjarna Ben

Ritstjóri Morgunblaðsins fjallar í Reykjavíkurbréfi um innflytjendamál og að „núverandi ríkisstjórn telur mikilvægast að skipta um þjóð í landinu og að það verði gert, án þess að eiga um það neinar umræður við þjóðina, sem fyrir er í landinu.“ Og áfram; „Við erum þó ekki alveg ein um það, að hafa komið okkur upp nærri óvinnanlegum vanda, og það án þess að nokkur vitræn umræða hafi átt sér stað, svo að nema megi, hver sé hinn raunverulegi vilji þjóðarinnar! Nú er eiginlega óhjákvæmilegt að halda um stund til Þýskalands, enda hefur sú, sem var um alllangan tíma einn aðalleikarinn í þessum hættulega og raunar misheppnaða leik, nú síðast stigið óvænt fram og lýst því yfir, að flóttamannamálin hafi verið sín verstu mistök sem kanslari“ og vísar þar til Angelu D. Merkel sem „hefur nú loksins beðið þjóð sína afsökunar á þessum miklu mistökum sínum, en mesta skemmdarverkið í þessu skaðlega máli hefði verið, að sögn kanslarans sjálfs, að þetta stórbrotna mál hefði verið gert án þess að leita fyrst eftir því, hver væri vilji þýsku þjóðarinnar í þessu máli. Það er talið vafalaust að þá hefði algjör og afgerandi meirihluti viljað stöðva þetta ólánsmál.“

Eins og meðfylgjandi myndir bera með sér telur ritstjóri Reykjavíkurbréfs Morgunblaðsins fulla ástæðu vera fyrir fyrrverandi formann Sjálfstæðisflokksins, Bjarna Benediktsson, fyrrverandi formann Vinstri grænna, Katrínu Jakobsdóttur og núverandi formann Framsóknarflokksins Sigurð Inga Jóhannsson að biðja þjóðina afsökunar á að hafa ekki leitað fyrst eftir hver væri vilji hennar í þessu máli. Málefni innflytjenda hafa þróast á Íslandi með hliðstæðum hætti á síðustu 10 árum og bæði í Þýskalandi og Svíþjóð. Verði löggjöf og reglum ekki breytt líkt og Danir hafa gert raungerist spá ritstjórans um að skipt verði um þjóð í landinu. Neðri myndin sýnir hvernig þjóðarskiptin í landinu raungerast verði ekki snarlega gripið í taumana samkvæmt mannfjöldaspá Hagstofunnar sem gerir ráð fyrir að landsmenn af innlendu bergi brotnir verði orðnir í minnihluta á Íslandi innan 20 ára.

Hagstofan spáir íbúum af innlendu bergi undir 50% fyrir 2045

Hagstofan greinir ekki frá því í fréttatilkynningu um mannfjöldaspá frá 27. nóvember 2024 hvaða áhrif það hefði á skiptingu landsmanna eftir uppruna rætist spáin. Að gefinni forsendu um að frjósemi þeirra sem þegar búa á Íslandi og aðfluttra á næstu 25 árum verði sú sama og á árinu 2024 eða 1,56 sem var lægsta frjósemi frá upphafi mælinga og jöfnum árlegum fjölda aðfluttra umfram brottflutta, fyrst og fremst vegna búferlaflutninga erlendra borgara, sýnir myndin hvernig skipting landsmanna eftir uppruna breytist á fyrri helmingi spátímans eða til ársins 2050. Yfirleitt er talið að frjósemi þurfi að vera um 2,1 barn til að viðhalda mannfjölda til lengri tíma litið. Til að lágspá Hagstofunnar um að mannfjöldinn verði 509 þúsund árið 2050 gangi eftir þurfa aðfluttir umfram brottflutta að vera 8.900 árlega næstu 25 árin.

Samkvæmt mannfjöldaspá Hagstofunnar verða íbúar á Íslandi 561 þúsund árið 2050 og gætu orðið 500 þúsund innan 11 ára. Íbúum á Íslandi fjölgar úr 389 þúsund á Íslandi í lok árs 2024 í 509-630 þúsund íbúa á næstu 25 árum með 90% líkum. Miðað við háspá eru 5% líkur á að íbúar verði fleiri en 630 þúsund og 95% líkur á þeir verði færri. Lágspá gefa til kynna að 5% líkur séu á að íbúar verði færri en 509 þúsund og 95% líkur á að þeir verði fleiri.

Dánarmeinaskrá 2022 hagrætt

Í starfsemisupplýsingum Landspítalans kemur fram að 58 hafi látist á spítalanum af völdum Covid-19 frá 1. júlí 2021 til 31. desember 2022. Yfir sama tímabil greinir Embætti landlæknis frá 217 dauðsföllum af völdum Covid-19. (samsett klippa) Tölurnar ganga ekki upp því óhugsandi er að 159 einstaklingar hafi látist utan spítalans úr Covid eða 73% á tímabilinu. Aðdragandi óvæntra starfsloka Þórólfs Guðnasonar sóttvarnalæknis í maí 2022 er vísbending um að spítalinn fari nær sannleikanum en landlæknir um fjölda látinna af völdum Covid-19. Ofangreindar tölur staðfesta að landlæknir skráði dauðsföll af völdum Covid bóluefnanna á Covid sjúkdóminn á árinu 2022. Það er móðgun við lækna spítalans þegar landlæknir ætlar þeim að hafa ekki áttað sig á dánarorsökum sjúklinga eins og hann gerir með því að skrá dauðsföllin af völdum bóluefnanna sem væru þau af völdum Covid-19.

138% líklegri til að greinast með væga vitræna skerðingu

Niðurstöður rannsóknar á 588.017 einstaklingum 65 ára og eldri í Suður-Kóreu sýndu að Covid bólusettir voru 138% líklegri til að greinast með væga vitræna skerðingu en þeir óbólusettu og 23% líklegri til að greinast með Alzheimer. Hættan á vitrænni skerðingu, sem fyrrgreind rannsókn bendir til að geti hlotist af Covid bóluefnunum, bætist við þúsundir rannsókna sem sýna fram á skaðsemi bóluefnanna. Óverjandi er með öllu að halda áfram að bjóða eldri borgurum upp á örvunarefnin á hausti komanda.

9 sinnum fleiri leituðu hælis á Íslandi en í Danmörku á fyrsta ársfjórðungi

Á fyrsta ársfjórðungi yfirstandandi árs leituðu fimm sinnum fleiri hælis á Íslandi pr. 100.000 íbúa en í Noregi eða Svíþjóð og níu sinnum fleiri á Íslandi en í Danmörku eða Finnlandi. 69% fleiri leituðu hælis á Íslandi en í löndum Evrópusambandsins á fyrsta ársfjórðungi. Ljóst er að fjölskyldur sem hyggjast leita hælis í Evrópu telja líkurnar á jákvæðri afgreiðslu hælisumsóknar á Íslandi það miklar að réttlæti fjárútlátin sem fylgja kaupum á farmiðum með flugi frá meginlandinu.

33% foreldra ákveðin í að hafna að hluta eða alfarið barnabóluefnum

Tvær bandarískar kannanir á áformum 174 vanfærra kvenna og 1.765 foreldra um þátttöku í ráðlögðum bólusetningum afkvæma á fyrstu 18 mánuðum æviskeiðsins sýndi svipaða niðurstöðu meðal beggja hópa þar sem 40% höfðu ákveðið að láta bólusetja börnin. 60% ætluðu að hafna, bíða eða voru óákveðin með bólusetningu. Hlutfall foreldra sem voru ákveðin í að hafna bólusetningum að hluta eða öllu leyti reyndist 33%. 48% frumbyrja voru óákveðin um bólusetningar. Niðurstöðurnar eru sláandi og endurspegla rýrnandi traust foreldra á bóluefnum eftir reynsluna af Covid bóluefnunum.

Blekktu þeir vísvitandi eða vissu Willum og Björn Bjarna ekki betur

Breytingar á regluverki WHO taka gildi 19. september 2025 gagnvart aðildarþjóðum nema þau tilkynni WHO að þau hafni breytingum á reglugerðinni (IHR). Til þess hafa löndin svigrúm til 19. júlí n.k. Segi Ísland sig ekki frá breytingunum innan frestsins er ríkisstjórnin að taka ákvörðun um að afsala sér ákvörðunum um faraldursviðbrögð hér á landi, þar með talið bólusetningar og hugsanlega skyldu einstaklinga til bólusetninga, útgáfu rafrænna vottorða um bólusetningar, ferðafrelsi landsmanna, innilokanir, grímuskyldu barna og fullorðinna og frelsi til daglegra athafna svo fátt eitt sé upptalið. Að stjórnvöld taki ákvörðun án allrar umræðu á Alþingi um aðild Íslands að breyttum reglum stangast á við ummæli fyrrverandi heilbrigðisráðherra í ræðu í nóvember 2023. (sjá klippu)

Rifjast upp grundvallar misskilningur Björns Bjarnasonar fyrrverandi ráðherra þar sem hann fjallaði um fyrirhugaðar breytingar á regluverki WHO: „Í opinberri tilkynningu á WHO CA+ er mikil áhersla lögð á fullveldi ríkja. Í frumvarpsdrögunum á að standa skýrum stöfum að ríki hafi fullveldisrétt til að ákveða sjálf og stjórna hvernig þau haga heilsugæslu sinni, þar á meðal sóttvörnum, viðbúnaði og viðbrögðum. Ríkjum er ekki skylt að grípa til neinna sérstakra aðgerða eða ákvarðana að tillögu WHO. Ráðið hefur ekki yfirþjóðlegt vald.“ Í nóvember 2023 lá þegar fyrir að Björn hafði rangt fyrir sér þegar hann fullyrti að íslensk stjórnvöld geti ákveðið sjálf og stjórnað hvernig þau haga faraldursráðstöfunum eins og sóttvörnum, viðbúnaði og viðbrögðum. Eins og staðan er orðin í dag sjá allir landsmenn í hversu djúpum misskilningi Björn Bjarnason var þegar hann fullyrti að; „sáttmálinn skuldbindur ekki íslenska ríkið nema alþingi samþykki og það samræmist stjórnarskrá Íslands.“

Geri Ísland ekki fyrirvara við breytingarnar innan tveggja sólarhringa munu breyttar reglur hafa í för með sér að Íslendingar munu ekkert hafa um faraldursviðbrögð hér á landi að segja, t.d. bólusetningar og hugsanlega skyldu, rafræn vottorð um bólusetningar, ferðafrelsi, innilokanir, grímuskyldu barna og fullorðinna og frelsi til daglegra athafna svo fátt eitt sé upptalið.