Bloggfærslur mánaðarins, júní 2025
Grein þjóðþekktra Japanskra vísindamanna í fagtímaritið JMA Journal endurspeglar reynslu Íslendinga en óvíða meðal þjóða heims hafa hlutfallslega fleiri þegið Covid mRNA bóluefnið en hér á landi á sama tíma og Ísland skipast ár eftir ár í hóp þeirra þjóða Evrópu sem hæst hafa hlutfall umframdauðsfalla. Vísindamennirnir telja brýna ástæðu til að kanna hvort samband sé á milli verulegrar fjölgunar umframdauðsfalla í Japan í kjölfar örvunarbólusetninga en Japanir eiga heimsmet í fjölda Covid mRNA sprautuskammta með 3,6 á mann. (rúmlega 2 á Íslandi). Telja þeir mRNA bólusetningarnar hafa stuðlað að umframdauðsföllunum. Hugsanlega af ástæðum eins og ónæmisbælingu, hjarta- og æðasjúkdómum, krabbameini eða langvinnum sýkingum. Kalla vísindamennirnir eftir tafarlausum rannsóknum á langtímaöryggi og virkni mRNA bóluefnanna.
Grok svaraði fyrirspurn um höfunda greinarinnar með eftirfarandi hætti:
5.6.2025 | 09:19
VAERS með 34 íslensk dauðsföll 2021 og 2022
VAERS (Vaccine Adverse Event Reporting System) gagnagrunnurinn í USA, í umsjón CDC sóttvarnastofnunarinnar og FDA lyfjastofnunarinnar, tekur við tilkynningum um aukaverkanir í kjölfar bólusetninga. Í VAERS eru 1.177 tilkynningar um skaða af völdum covid bóluefna á Íslandi. Meðal tilkynninga eru 19 um varanlega örorku í kjölfar bólusetninga, 16 um fæðingargalla og 34 tilkynningar um dauðsföll. Þar af eru 31 dauðsfall 2021 og 3 dauðsföll 2022.
Athygli vekja tilkynningar um 34 íslensk dauðsföll af völdum Covid bóluefna sem ekki eru skráð sem slík í dánarmeinaskrá landlæknis fyrir árin 2021 og 2022.
Þar sem tilkynningar í VAERS eru valfrjálsar öðrum en heilbrigðisstarfsmönnum og starfsmönnum lyfjaframleiðenda vegna tiltekinna tegunda aukaverkana er varfærnislega talið að margfalda megi fjölda vægra aukaverkana með 10 og alvarlegar aukaverkanir með 2 til 5 til til að nálgast raunverulegan fjölda aukaverkana af völdum bóluefna. Tilkynningar um alvarlegar aukaverkanir eins og dauðsföll eru studdar dánarvottorðum.
Tölurnar um íslenska bóluefnaskaðann eru á síðunni www.VaersAware.com sem hefur sérhæft sig í vinnslu upplýsinga úr VAERS. Að kröfu Evrópskra eftirlitsaðilans hafa tilteknar upplýsingar í VAERS eins og upprunaland tilkynninga verið gerðar almenningi óaðgengilegar. Það kann að skýra hvers vegna ekki eru finnanlegar upplýsingar um íslenskar aukaverkanir bóluefna í VAERS eftir 2022.
EMA (Evrópska lyfjastofnunin) rekur EudraVigilance sem geymir tilkynningar um bóluefnaskaða á Evrópska efnahagssvæðinu. Í grunninum eru liðlega 6.400 skaðatilkynningar vegna Covid bóluefna á Íslandi. Þar af vegna bóluefna Pfizer 2.910, Jansen 1.460, AstraZenica 1.200 og Moderna 870.
4.6.2025 | 10:43
Landlæknir kveikti ekki á perunni
Efri myndin sýnir tilkynningar inn í gagnagrunn Vestur-Ástralíu um bóluefnaskaða og birtist með áskorun í blaðagrein til landlæknis í maí 2023 um stöðvun bólusetninga. Svo augljóslega staðfestir myndin bóluefnaskaðann að jafnvel var hægt að ætlast til að núverandi heilbrigðisráðherra og þáverandi landlæknir myndi kveikja á perunni og hætti að halda örvunarbóluefninu að eldri borgurum. Því miður bar henni ekki gæfa til þess. Neðri myndin er úr gagnagrunni Mortality Watch og sýnir dapra stöðu Íslands í Evrópu ár eftir ár þegar löndunum er raðað samkvæmt aldursleiðréttri umframdánartíðni. Gagnabanki WHO upplýsir að Ísland er fjórða örvunarbólusettasta þjóð heimsins og í efsta sæti Evrópuþjóða.
3.6.2025 | 14:06
Til þess eru mistökin að læra af þeim
Að betur hafi mátt standa að sóttvörnum hér á landi verður ljósara með hverju árinu sem líður frá covid. Dánartölur ársins 2024 sýna sérstöðu Íslands meðal Norðurlandanna þar sem borinn er saman fjöldi látinna á árinu 2024 við árin 2020 og 2021 að teknu tilliti til fjölgunar landsmanna. Af minna tilefni hefur verið skipaður starfshópur sérfróðra. Honum yrði m.a. falið að kanna hvernig á því stendur að Ísland raðast árlega meðal þeirra þjóða Evrópu sem hæst hafa hlutfall umframdauðsfalla og hvers vegna landsmönnum er gert að búa við viðvarandi hækkaða dánartíðni á Íslandi eftir faraldur á sama tíma og dánartíðnin hefur farið lækkandi hjá flestum Evrópulöndum og leitað í svipað horf og var fyrir 2020.
1.6.2025 | 17:43
Rýrnandi tiltrú Englendinga til bóluefna
Af heilbrigðisstarfsmönnum í framlínu í Englandi þáðu fimmti hver eða 21% bólusetningu gegn Covid-19 á tímabilinu 1.9.24 til 28.2.25. Yfir sama tíma þáðu 37,5% inflúensubólusetningu og hefur hlutfallið ekki verið lægra í 15 ár. Bólusetningarþekja heilbrigðisstarfsmanna gegn inflúensu í Englandi hefur lækkað fjögur ár í röð. Svo mjög hefur tiltrú heilbrigðisstarfsmanna á bóluefnum rýrnað að einungis 2.416 eða 12,9% af 18.750 starfsmönnum Barts Health Trust sem vinna á sex spítölum í austur London þáðu inflúensusprautuna í vetur.
Rýrnandi traust enskra til bólusetninga sést á þátttöku 12 og 13 ára stúlkna í bólusetningum gegn HPV veirunni sem hefur lækkað úr 90% fyrir Covid í 73% á síðasta ári. Hlutfall enskra drengja sem þáði bólusetningu gegn HPV hefur lækkað úr 82% í 68%.